پوسیدگی دندان و مراقبت های بعد از پر کردن

دندان ها یکی از مهم ترین عوامل برای کمک به عمل گوارش هستند و غذایی که خوب جویده نشود، می تواند مشکلاتی در هضم غذا ایجاد کند . افزون بر

این نقشی مهم را در صحبت کردن و زیبایی ایفا می کنند.

علل پوسیدگی دندان :

- باقی ماندن پلاک میکروبی و فعالیت میکروبی پلاک روی سطح دندان در اثر بهداشت نامناسب (عدم استفاده صحیح و منظم از مسواک و نخ دندان)

- مواد قندی و اسیدی موجود در غذا که در اختیار پلاک قرار می گیرد

- مستعد بودن سطوح دندان و ضعیف بودن آن در برابر اسید

- مقاومت شخص و زمان کافی برای ایجاد پوسیدگی

مکانیسم ایجاد پوسیدگی :

پس از مصرف هر وعده غذا در اثر تخمیر باقی مانده، مواد غذایی در سطوح مختلف دندان برای مدتی حدود  20 دقیقه در دهان اسید تولید می شود. چنانچه یک فرد طی شبانه روز 3 وعده غذا مصرف نماید حدود یک ساعت در دهان او اسید به وجود می آید و اگر فردی در بین 3 وعده غذایی مواد غذایی دیگر استفاده نماید، در 24 ساعت نزدیک به دو ساعت بزاق دهانش حالت اسیدی خواهد داشت. حال اگر شخص در رعایت بهداشت و مسواک زدن کوتاهی کند، پلاک دندانی کامل تر شده و مواد اسیدی برای مدت طولانی تر در تماس با دندان باقی خواهد ماند. این اسید ها به تدریج ابتدا ضعیف ترین و نازک ترین نقاط مینای دندان را حل نموده و خود را به عاج دندان که بافتی حساس است می رساند. از آن به بعد پیشرفت پوسیدگی دندان با سرعت بیشتری ادامه می یابد.

پیشگیری از پوسیدگی دندان :

- مسواک کردن دندان ها با مسواک مناسب و روش صحیح در مدت زمان مناسب برای حذف پلاک میکروبی حداقل 2 بار در روز

- استفاده از نخ دندان و دهان شویه به صورت روزانه

- کم کردن میزان و به ویژه دفعات مصرف مواد قندی در برنامه غذایی

- دوری از دخانیات

- استفاده از فلوراید با روش های گوناکون و زیر نظر دندانپزشک

- پوشاندن شیارهای سطح دندان )فیشور سیلانت) برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی در کودکان

• پر کردن پوسیدگی های مختصر به منظور جلوگیری از پیشرفت آن.مراجعه منظم هر شش ماه یکبار به دندان پزشک برای تشخیص زودهنگام پوسیدگی و برطرف نمودن هرچه سریع تر آن

مراقبت های بعد از پر کردن دندان :

پر کردگی های آمالگام به زمان نیاز دارند تا کاملا سفت و سخت شوند  .بنابراین حداقل تا دو ساعت از خوردن غذا (یا وارد کردن فشار زیاد و محکم ساییدن دندان ها به هم) با دندان تازه پر شده خودداری فرمایید و تا 24 ساعت با سمت دیگر دهان غذا جویده شود.

گاهی پس از پر کردن دندان، هنگامی که بی حسی دندان تمام می شود درد شروع می شود که در بعضی مواقع نیاز به مصرف یک یا دو مسکن برای تسکین دارند. توجه داشته باشید که این درد موقتی است و معمولا نیاز به پیگیری جدی ندارد.

ممکن است دندان شما تا مدتی (سه تا 5پنج هفته ) به سرما و گرما حساس باشد که به تدریج حساسیت دندان به سرما و گرما کمتر می شود.

اگر حساسیت دندان شما چندان زیاد نبوده، ولی با گذشت زمان حساسیت دندان بیشتر شده باشد، دندان باید از نظر نیاز به عصب کشی بررسی شود.  

باید توجه کرد، در صورتی که درد به وجود نیاید و دندان با همان ترمیم و پر کردگی به عملکرد طبیعی خود ادامـه داد، از این دندان ها سالیانه رادیوگرافی فراهم کنید. 

کسانی که دندان های خود را با مواد سفید و همرنگ ترمیم می کنند، لازم است بهداشت دهان بهتر و کامل تری داشته باشند. مرتب از نخ دندان استفاده کرده و مواد قندی و شیرین کمتری در طول شبانه روز مصرف کنند.

دوام یک پرکردگی به چند عامل بستگی دارد:

دندان های ترمیم شده، مقاومت و استحکام کمتری نسبت دندان های طبیعی دارند، بنابراین خوردن غذاهای سفت و شکننده به ویژه پسته ،فندیق، یخ، ته دیگ، استخوان، شکلات های سفت و آب نبات مجاز نمی باشد زیرا باعث شکستن ترمیم و یا دیواره های باقی مانده دندان می شود.

رعایت بهداشت دهان و دندان

دندان های ترمیم شده می توانند دوباره پوسیده شوند بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان  همچون مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و مصرف دهان شویه ضروری است.

• نوع تغذیه (از نظر مصرف مواد غذایی شیرین و غذاهای سفت)
• نوع ماده پر کننده همرنگ دندان(کامپوزیت) یا نقره ای رنگ(آمالگام)
• عادت های بیمار(مثل دندان قروچه، روی هم فشردن دندان ها به طور ناخوداگاه)/ف.حسینی مجد

دکتر «مرضیه مرادیان» متخصص و عضو هیأت علمی گروه آموزشی دندانپزشکی ترمیمی –زیبایی دانشکده دندانپزشکی