لثه، عمل پشتیبانی و حمایت از بافت های نگهدارنده دندان را انجام می دهد و نسوج زیرین خود را از ورود ذرات و میکروب های موجود در دهان محفوظ نگه می دارد.  بافت لثه از دو قسمت لثه آزاد و لثه چسبنده تشکیل شده است.لثه آزاد مانند یقه، اطراف دندان را پوشانده و به دندان چسبندگی ندارد و لثه چسبنده به وسیله الیافی به استخوان چسبیده است.

اهمیت لثه  )چسبنده به استخوان(:

ضخامت و پهنای لثه، یک معیار مهم کلینیکی است و مقدار آن در اشخاص مختلف و نقاط مختلف دهان متفاوت است و با بالا رفتن سن مقدار آن تغییر می کند. میزان کافی لثه چسبنده، برای بقای سلامت لثه و جلوگیری از تخریب بافت های زیرین ضروری است. عرض کم و باریک لثه چسبنده، با قرمزی و التهاب و بیماری لثه در ارتباط است و در صورت عدم درمان و ادامه دار شدن التهاب، منجر به تحلیل لثه می شود.

تحلیل لثه چه مشکلاتی را به وجود می آورد:

تحلیل لثه باعث ایجاد ظاهر نازیبا و دندان های بلند، حساسیت به سرما و گرما و ناراحتی می شود. ریشه های عریان، نتیجه تحلیل لثه می باشد.

چگونگی عمل پیوند لثه:

یکی از روش های زیاد کردن عرض لثه چسبنده، عمل پیوند لثه می باشد. معمولاً بافت دهنده پیوند، از ناحیه کام )سقف دهان( تهیه می گردد. به این ترتیب که ناحیه گیرنده پیوند ابتدا آماده شده و پس از تهیه بستر مناسب، بافت دهنده که از ناحیه کام گرفته شده،  در ناحیه پیوند محکم و ثابت می شود و پس از طی دوران بهبود زخم، در دراز مدت به بافت لثه ای محکم و ضخیم با پهنای کافی تبدیل می گردد. این عمل هیچ گونه عوارض طولانی مدت نداشته و ناحیه دهنده پیوند نیز پس از سپری شدن دوره ترمیم، به خوبی بهبود یافته و هیچ زخم یا اثری از جراحی و برداشت بافت در ناحیه کام به جا نخواهد ماند.

پیوند لثه در چه مواردی تجویز می شود:

کمبود عرض لثه چسبنده

فشار و کشش بند لبی یا گونه ای

نیاز به افزایش لثه چسبنده جهت درمان ارتودنسی و پروتز

 نیاز به افزایش لثه چسبنده در اطراف ایمپلنت

پوشش ریشه های عریان

فواید پیوند لثه:

پیوندهای بافت نرم، می توانند باعث بازسازی ناحیه تحلیل رفته شده و با افزایش ضخامت و عرض لثه چسبنده، از تخریب و تحلیل بیشتر استخوان جلوگیری کنند. فواید دیگر آن شامل بهبود ظاهر و حفظ زیبایی، وجود بافت با قابلیت کنار رفتن کم، کاهش تجمع پلاک میکروبی، قابلیت مسواک زدن بهتر و سهولت در رعایت اقدامات بهداشتی می باشد.

مراقبت های پس از درمان جراحی پیوند لثه:

مصرف مایعات خنک و استفاده از کیسه یخ روی پوست محل جراحی در چند ساعت اول پس از جراحی باعث تسکین درد و جبران مایعات از دست رفته بدن می شود.

باید از خوردن مواد تحریک کننده مانند آب لیمو، ترشی و ادویجات (فلفل و زرد چوبه) پرهیز گردد.

در صورت بروز خونریزی شدید باید به پزشک مراجعه کرد.

ناحیه جراحی شده تا زمان برداشتن بخیه و پانسمان ) مدت 2 هفته ( مسواک نشود و به وسیله دهانشویه تمیز گردد.

در صورت افتادن پانسمان از روی ناحیه پیوند، حتما به پزشک مراجعه شود، تا پانسمان را مجددا روی پیوند قرار دهد.

پس از برداشتن بخیه، ناحیه جراحی شده به آرامی مسواک زده شود.

ترمیم نهایی ناحیه گیرنده تا یک ماه و ناحیه دهنده به مدت 2 هفته تا یک ماه به طول می انجامد.

دکتر زهرا امامی، متخصص و عضو هیأت علمی گروه آموزشی پریودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز