دندانها یکی از مهمترین عوامل برای کمک به عمل گوارش هستند و غذایی که خوب جویده نشود میتواند مشکلاتی در هضم غذا ایجاد نماید .افزون بر این نقش مهمی را در صحبت کردن و زیبایی ایفا می کنند .

علل پوسیدگی دندان

باقی ماندن پلاک میکروبی و فعالیت آن بر روی سطح دندان بر اثر بهداشت نامناسب

عدم استفاده صحیح و منظم از مسواک و نخ دندان

 مواد قندی و اسیدی موجود در غذا که در اختیار پلاک قرار می گیرد

مستعد بودن سطوح دندان و ضعیف بودن آن در برابر اسید

مقاومت شخص و زمان کافی برای ایجاد پوسیدگی

فرآیند ایجاد پوسیدگی

پس از مصرف هر وعده غذا، در اثر تخمیر باقی مانده مواد غذایی در سطوح مختلف دندانی برای مدتی حدود 20 دقیقه در دهان، اسید تولید می شود. چنانچه یک فرد طی شبانه روز سه وعده غذا مصرف کند، حدود یک ساعت در دهان او اسید به وجود می آید و اگر فردی در بین سه وعده غذایی مواد غذایی دیگری استفاده  کند، دریک شبانه روز نزدیک به 2  ساعت بزاق دهانش حالت اسیدی خواهد داشت . حال اگر شخص در رعایت بهداشت و مسواک زدن کوتاهی کند، پلاک دندانی کامل تر شده و مواد اسیدی برای مدت طولانی تردر تماس با دندان باقی خواهد ماند . این اسید ها به تدریج، ابتدا ضعیف ترین و نازک ترین نقاط مینای دندان را حل نموده و خود را به عاج دندان که بافتی حساس است میرساند . از آن به بعد پیشرفت پوسیدگی دندان با سرعت بیشتری ادامه می یابد .

روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان

 مسواک کردن دندان ها به وسیله مسواک مناسب با روش صحیح در مدت زمان مناسب برای حذف پلاک میکروبی حداقل 2 بار در روز استفاده از نخ دندان و دهان شویه به صورت روزانه

کم کردن میزان و به ویژه  دفعات مصرف مواد قندی در برنامه غذایی

عدم استفاده از دخانیات

استفاده از فلوراید با روش های مختلف و زیر نظر دندانپزشک

پوشاندن شیارهای سطح دندان ) فیشور سیلانت(برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی در کودکان

پر کردن پوسیدگی های مختصر به منظور جلوگیری از پیشرفت آن

مراجعه منظم هر 6 ماه یکبار به دندان پزشک برای تشخیص زودهنگام پوسیدگی و برطرف نمودن هرچه سریعتر آن

 مراقبت های پس از پر کردن دندان

پرکردگی های آمالگام برای اینکه کاملا سفت و سخت شوند به  مدت زمان نیاز دارند ، بنابراین حداقل تا 2 ساعت، باید از خوردن غذا )یا وارد کردن فشار زیاد و محکم ساییدن دندان ها به هم(  با دندان تازه پر شده خودداری گردد و تا 24 ساعت با سمت دیگر دهان ،غذا خورده شود.

گاهی پس از پر کردن دندان، هنگامی که بی حسی دندان تمام می شود، دردی شروع میشود که در بعضی مواقع نیاز به مصرف یک یا2 مسکن برای تسکین دارد، توجه داشته باشید که این درد موقتی است و معمولا نیاز به پیگیری جدی ندارد.

ممکن است دندان شما تا مدتی (سه تا پنج هفته) نسبت به سرما و گرما حساس باشد که به تدریج این حساسیت دندانی کمتر می شود . اگر حساسیت دندان شما چندان زیاد نبوده ولی با گذشت زمان بیشتر  شد، دندان باید از نظر نیاز به عصب کشی بررسی شود .باید توجه کرد، در صورتی که درد به وجود نیاید، دندان با همان ترمیم و پر کردگی به عملکرد طبیعی خود ادامه خواهد داد . از این دندانها سالیانه رادیوگرافی تهیه کنید .

 توجه:

کسانی که دندان های خود را با مواد سفید و همرنگ ترمیم می کنند، لازم است بهداشت دهان بهتر و کاملتری داشته باشند .

مرتب از نخ دندان استفاده کرده و مواد قندی و شیرین کمتری در طول شبانه روز مصرف کنند .

دوام یک پرکردگی به چند عامل بستگی دارد :

دندان های ترمیم شده مقاومت و استحکام کمتری نسبت دندان های طبیعی دارند، بنابراین خوردن غذاهای سفت و شکننده مانند پسته ، فندق، یخ ، ته دیگ ، استخوان، شکلات های سفت و آب نبات مجاز نمی باشد، زیرا باعث شکستن ترمیم و یا دیواره های باقی مانده دندان می شود.

رعایت بهداشت دهان و دندان

دندان های ترمیم شده می توانند مجددا پوسیده شوند، بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندانمانند مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و مصرف دهان شویه ضروری است.

نوع تغذیه (از نظر مصرف مواد غذایی شیرین و غذاهای سفت(

نوع ماده پر کننده همرنگ دندان(کامپوزیت) یا نقره ای رنگ(آمالگام)

 عادت های بیمار مانند دندان قروچه و روی هم فشردن دندان ها به طور ناخوداگاه

دکتر مرضیه مرادیان، متخصص و عضو هیأت علمی گروه آموزشی دندانپزشکی ترمیمی دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز